ديواندره:

ديواندره‌ از شهرستان‌هاي‌ استان‌ كردستان‌ است‌ كه‌ در فاصله‌ 95 كيلومتري‌ شمال‌ سنندج‌ واقع‌ شده ‌است‌. ديواندره‌ امروزي‌ يكي‌ از كانون‌هاي‌ در حال‌ توسعه‌ روستايي‌ بود كه‌ در دهه‌ قبل‌ به‌ شهر تبديل‌ شده‌ است‌. اين‌ شهرستان‌ آب‌ و هوايي‌ معتدل‌ دارد.

 ديوان‌دره يكی از شهرستان‌های استان كردستان در فاصله 95 كيلومتری شمال سنندج واقع شده است. ديوان‌دره امروزی از كانون‌های در حال توسعه‌روستايی بوده كه يك دهه قبل به شهر تبديل شده است. معروف ترين و مهم ترين آثار باستانی کردستان به نام غار کرفتو در بخش ديوان‌دره و در دشت اوباتو واقع شده که آثار باقی مانده آن مربوط به دوره اشکانی و حدود قرن سوم پيش از ميلاد است. صنايع دستي شامل شال بافي و گيوه دوزي مي شود كه بيش تر توسط زنان و دختران توليد مي‌شوند.

مکان های دیدنی و تاریخی - دیواندره:

غار کرفتو در 12 کيلومتری دهستان کرفتو در سينه کوه ساخته شده است. در اين غار آثار ساختمانم دو بنا که در درون سنگ های صخره حجاری شده به نظر می رسد. 

صنايع و معادن - دیواندره:

از صنايع و معادن شهرستان ديوان‌دره اطلاعات مستندي در دست نيست.  

کشاورزی و دام داری - دیواندره:

شهرستان ديوان‌دره از وضع اقتصادی نسبتا خوبی برخوردار است و پايه های اقتصادی آن بر كشاورزی، باغ‌داری و دام‌داری استوار شده است. آب كشاورزی عمدتا از رودخانه و چشمه تامين می شود و محصولات مهم آن گندم، بنشن، نباتات علوفه ای، سيب، ‌زرد آلو و گلابی هستند. دام‌داری در بخش ديوان‌دره به شيوه سنتی رواج داشته و شامل پرورش گوسفند، بز و گاو است.فراورده های دامی و دام زنده عمده اقلام صادراتی شهرستان را تشكيل می دهند.  

مشخصات جغرافيايي - دیواندره:

شهرستان ديوان‌دره يكی از شهرستان های استان كردستان از نظر جغرافيايی در 47 درجه و 1 دقيقه ی درازای خاوری 35 و درجه و 54 دقيقه ی پهنای شمالی و ارتفاع 1850 متری از سطح دريا قرار دارد. شهرستان ديوان‌دره از شمال به تكاب (آذربايجان غربی)، از خاور به بيجار، از جنوب به سنندج، از باختر به سقز و مريوان محدود است. آب و هوای ديوان دره سرد و نيمه خشك بوده و ميزان بارندگی سالانه حدود 500 ميلی متر است. ديوان‌دره در مسير راه اصلی سنندج ـ‌ سقز قرار داشته و از اين راه به درازای 94 كيلومتر و به سوی شمال باختری تا شهر سقز و به درازای 99 كيلومتر به سوی جنوب تا شهر سنندج فاصله دارد.  

وجه تسميه و پيشينه تاريخي - دیواندره:

ديوان‌دره يكی از شهرستان های استان كردستان در فاصله 95 كيلومتری شمال سنندج واقع شده است. ديوان‌دره امروزی از كانون های در حال توسعه روستايی بوده كه يك دهه قبل به شهر تبديل شده است. 

آثار تاریخی - دیواندره:

غار تاريخي كرفتو - ديواندره و سقز: غار كرفتو در قلعه‌اي‌ به‌ همين‌ نام‌ بين‌ ديواندره‌ و سقز واقع‌ شده‌ و از معروفترين‌ و مهم‌ترين ‌آثار باستاني‌ كردستان‌ به‌ شمار مي‌رود. ساختمان‌ غار به‌ دوره‌ اشكاني‌ و حدود قرن‌ سوم‌ پيش‌ از ميلاد مربوط‌ است‌. خانه‌هاي‌ اين‌ غار در 2000 سال‌ قبل‌ معبد معروف‌ (هراكليس‌) (خداي‌ يوناني‌) بود و اهميت‌ و اعتباري‌ داشت‌. روي‌ يكي‌ از اطاق‌هاي‌ آن‌ نام‌ هراكليتوس‌ با حروف‌ يوناني‌ منقوش‌ و حك‌ شده‌ است‌ و بر روي‌ ديوار اتاق‌ سوم‌ نقش‌ اسب‌ سواري‌ كه‌ آهو شكار مي‌كند ديده‌ مي‌شود. اين‌ شكل‌ يادگار فتوحات‌ گودرز اشكاني‌ و تسلط‌ اين‌ پادشاه‌ بر مهرداد پادشاه‌ ارمنستان‌ است‌. دسترسي‌ به‌ اين‌ معبد قديمي‌ اكنون‌ به‌ دليل‌ سراشيبي‌ تند مشكل‌ است‌. پس‌ از ورود به‌ غار و عبور از اتاق‌هاي‌ سنگي ‌، محوطه‌ وسيعي‌ وجود دارد كه‌ توسط‌ دالان‌ تنگ ‌تاريكي‌ به‌ دو حوضچه‌ سنگي‌ مرتبط‌ مي‌شود. نقوش‌ اتاق‌هاي‌ سوم‌ و چهارم‌ و جايگاه‌ مشعل‌هايي‌ كه‌ به‌ وسيله‌ كانال‌هايي‌ به‌ مخزن‌ مرتبط‌ مي‌شوند ، از قسمت‌هاي‌ جالب‌ و ديدني‌ غار است‌. در بقاياي‌ ساختمان‌هاي‌ غار، آثاردالان ‌، رواق ‌، اتاق‌هاي‌ سنگي ‌، در و پنجره‌ و روزنه‌هايي‌ ديده‌ مي‌شود. از شواهد و قرائن‌ پيداست‌ كه‌ ساخت‌ غاربايد به‌ دوره‌ ميترائيسم‌ و مهرپرستي‌ مربوط‌ باشد. 

جغرافیای طبیعی - دیواندره:

رودخانه قزل اوزن – ديواندره: اين‌ رودخانه‌ يكي‌ از شاخه‌هاي‌ اصلي‌ سفيد رود است‌ كه‌ از كوه‌هاي‌ چشمه‌ و نواحي‌ مرتفع‌ هزاركانيان‌ و چشمه‌ ساران‌ بخش‌ ديواندره‌ سرچشمه‌ مي‌گيرد و وارد استان‌ زنجان‌ مي‌شود و در محلي‌ به‌ نام‌ منجيل ‌بعد از پيوستن‌ به‌ رودخانه‌ شاهرود ، سفيد رود را تشكيل‌ داده‌ و به‌ درياي‌ مازندران مي‌‌ريزد. رودهاي‌ قمچقاي‌ و اوزون‌ دره‌ از شهرستان‌ بيجار و  رودهاي‌ تروال‌ (تلوار) و شور از شهرستان‌ قروه‌ ، از شعبات‌ مهم‌ رودخانه‌ قزل ‌اوزون‌ در استان‌ كردستان‌ هستند. دره‌ها و سواحل‌ اين‌ رودخانه‌ جذاب‌ و ديدني‌ است‌ و انواع‌ ماهي‌هاي‌ آن ‌معروف‌ است.