تاکستان:
تاکستان:
تاكستان امروزي كه در گذشته سياده يا سيادهن ناميده مي‌شد ، سابقه تاريخي طولاني دارد و در دوران ساسانيان نيز آباد و موقعيت ممتازي داشته است. قطعات گچبري جالب توجهي از دوره ساساني در تپه خندو واقع در شمال شرقي تاكستان كشف شده است. شهرستان تاكستان يكي از قطب‌هاي كشاورزي استان قزوين است و در مسير جاده اصلي تهران به شمال غربي كشور واقع شده است.
تاكستان را با پيشينه اي حدود 7000 سال جزو قديمی ترين شهرهای ايران و جهان مي دانند. اين منطقه مسير عبور جاده قديمی، پررفت و آمد و جهانی ابريشم بوده كه سران معروف جهان براي تصاحب آن جنگ هاي زيادي كرده اند. تاكستان که به سرزمين «تات ها» معروف بوده درگذشته «سياده» يا «سيادهن» ناميده می شد. نام «سيادهن» بر روی يکی از كتيبه های دوران هخامنشی موسوم به پيوتين گرايا حك شده است. اين کتيبه که از قديمی ترين اسناد نوشتاری اين شهرستان است، به زبان يونانی نوشته شده و هم اكنون در موزه شهر وين، نگه داری می شود. تاكستان در باختر قزوين واقع شده وعوامل اقتصادی از جمله آب و هوای مناسب، حاصل خيزی خاك و دست رسی به آب مورد نياز برای كشاورزی سبب گسترش و توسعه اقتصادي تاكستان شده است. باغ هاي انگوراين شهرستان شهرت فراواني دارند كه در كنار دشت هاي حاصل خيز و پربركت منطقه؛ علاوه بر جاذبه هاي خاص, كشت انواع محصولات كشاورزي نيز در آن ها جريان دارد. تاكستان در زمينه گردشگري پيشرفت شاياني نداشته ولي داراي توان هاي بالقوه زيادي در زمينه گردشگري مذهبي و طبيعي است.
مکان های دیدنی و تاریخی - تاکستان:
شهرستان تاكستان در زمينه گردشگري مذهبي و طبيعي داراي توان هاي بالقوه زيادي است كه نشان از پتانسيل بالاي اين منطقه دارد. بناهاي تاريخي و معماري اين شهرستان شامل: بناهاي مذهبي, امام زاده ها و هم چنين قلعه هاي قديمي است و مكان هاي طبيعي نيز شامل: چشمه هاي آب گرم كه در زمينه توريسم درماني مفيدند و باغ هاي زيباي انگور مي شوند كه هنوز از اين جاذبه ها بهره برداري مطلوب و در شان اين شهرستان با اهميت نشده است.
صنايع و معادن - تاکستان:
صنايع شهرستان قزوين در دو دسته صنايع دستي و صنايع ماشيني تقسيم بندي مي شوند. مردم شهرستان تاكستان مانند مردم ديگر شهرهای ايران در صنايع دستی و آفريدن اثرهای هنرمندانه، سابقه طولانی دارند. انواع سفال و ظروف سفالی، گيوه, انواع سبد، قالی، گليم و نقش های منجوق دوزی شده از جمله مهم ترين صنايع دستی تاكستان است. اين شهرستان از رونق صنعتی خوبي برخوردار است و صنايع ماشيني نسبتا خوبي در اين شهرستان وجود دارد که شهر صنعتی تاكستان گواه اين مطلب است. تاكستان دارای صدها كارخانه مختلف توليدی از جمله سرنگ، باندهای پزشكی، حشره كش ها، صابون، شيشه دارويي، الكترود، رزين ها، ژنراتور، نخ، لودر، چدن ريخته گری شده نشكن، رينگ، كربن نسوز، كلاچ و… است.
به طور كلي اقتصاد و بازرگانی شهرستان تاكستان بر پايه كشاورزی، دام داری، صنعت, معدن و خدمات استواراست و عوامل ارتباطی، بازرگانی, صنعتی و خدماتی مناسب نيز به گسترش و پيشرفت بازرگانی منطقه كمك شايانی کرده است.
کشاورزی و دام داری - تاکستان:
كشاورزی يكی از شغل های اصلی مردم تاكستان است. آب و هوای مناسب برای باغ داری به ويژه پرورش انگور، تنوع ناهمواری ها، وجود زمين های حاصل خيز و دست رسی به آب های سطحی و زيرزمينی كافی، سبب رونق كشاورزی در ناحيه تاكستان شده است. عمده ترين محصولات كشاورزی تاكستان عبارتند از: انگور، گوجه فرنگی، سيب زمينی، گردو، بنشن، بادام، انواع ميوه و صيفی جات.
به واسطه وجود منابع طبيعی مناسب، تاكستان از دام داری خوبی نيز برخوردار است و يكی از مهره های كليدی دام داری استان قزوين به شمار می آيد. دام داری نيز مانند کشاورزی از شغل های اصلی مردم منطقه است و پرورش دام و طيور از جمله مهم ترين منابع درآمد مردم شهرستان محسوب می شود.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي - تاکستان:
تاكستان که به سرزمين «تات ها» معروف بود در گذشته «سياده» يا «سيادهن» ناميده می شد. به قول برخی مورخان «سيادهن» يا «سيادهان» تغييرشكل يافته واژه «سه دهان» بوده و خود آن نيز صورت معرب لغت «سه دژان» پارسی است. هم چنين نام «سيادهن» بر روی يکی از كتيبه های دوران هخامنشی - مربوط به 2300 سال قبل - موسوم به پيوتين گرايا نيز حك شده است. اين کتيبه که از قديمی ترين اسناد نوشتاری اين شهرستان است، به زبان يونانی نوشته شده است و هم اكنون در موزه شهر وين، پايتخت اتريش نگه داری می شود. دراين كتيبه چنين آمده است: «سيادان (نام پيشين تاكستان) و ساوه از شهرهای سرسبز شمال فلات ايران است.» تاريخ اين شهر با ورود اولين دسته های اقوام آريايی به اين سرزمين رقم خورده است و در سلسله ها و حكومت های قبل از اسلام در ايران، صعودها و فرودهای بسياری بر خود ديده است. آثار گچ بری جالب مربوط به دوره ساسانی كه در تپه خندو واقع در شمال خاوری تاكستان به دست آمده است، نشانه آبادانی اين منطقه در آن دوران است.
بر اساس شواهد و بررسی های باستان شناسی انجام شده در تپه خله كو ايجاد هسته اوليه شهر به 7000 سال پيش باز می گردد كه همين سندعلمی، تاكستان را جزو قديمی ترين شهرهای ايران و حتی دنيا قرار می دهد. روی همين اصل بايد تحقيقات علمی - در مورد عمر اين شهرستان - در اين منطقه تكميل تر شود. اين شهرستان با توجه به اين که قديمی ترين شهر منطقه است، قديمی ترين اثر باستانی اين محدوده، يعنی بقعه پير را نيز در خود جای داده است. هم چنين مسير عبور جاده قديمی، پر رفت و آمد و جهانی ابريشم از اين شهر بوده است. طی حدود ده هزار سال، اين مسيرنقش عظيمی در نقل و انتقال مواد، فرهنگ، آيين، تكنولوژی و ايجاد و توسعه روابط فرهنگی و اقتصادی و نزديكی ملت ها به عهده داشته و همانند رود بزرگی آسيا را به اروپا پيوند داده است. جاده ابريشم - که افرادی چون كوروش و كراسوس رومی و اسكندر مقدونی بر سر تسلط بر آن جان باختند - به خاطر وجود سنگ ابسيدين و موقعيت استراتژيك مناسب از تاکستان عبور می كرده است.
در زمان هخامنشيان برای يکی از راه های ارتباطی ساخته شده توسط داريوش اول چاپارخانه مهمی در تاكستان بنا شد كه محل آن روبه روی بقعه پيراست و عده ای وجه تسميه «سيادان» را به خاطر وجود همين چاپارخانه می دانند. تاكستان در اواخر حكومت شاهان هخامنشی، بعد از مقاومت در برابر سپاه اسكندر و شکست خوردن از او، متحمل خسارات فراوانی شد. طبق تحقيقات و مطالب آورده شده در کتاب «ايستگاه های پارتی» چاپ فيلادلفيای آمريكا (سده اول پيش از ميلاد)، تاكستان از شهرهای مهم منطقه بوده و از بخش های سوق الجيشی امپراتوری اشكانيان در باختر كشور به حساب می آمده است. با توجه به اشيای به دست آمده از تپه های باستانی اين شهرستان مشخص شده که تاکستان در زمان ساسانيان - آخرين سلسله ايران قبل از اسلام - شهری بسيار آباد بوده است. منطقه تاكستان به هنگام فتح ايران توسط اعراب (در زمان عمربن خطاب) به دست عروه بن زيد خل طايي گشوده شد، اما مردم آن بر دين خود استوار مانده و خراج گزار شدند. در زمان امويان و سلجوقيان ناحيه تاکستان از اهميت زيادی برخوردار بوده است و در زمان ايل خانان با استقرار پايتخت در سلطانيه موقعيت جلگه تاكستان به نحو چشم گيری رونق يافت. آمدن سلطان محمد خدابنده به اين شهر, ورق ديگری بر تاريخ اين خطه افزود. اين توجه و شکوفايی منطقه تاكستان در زمان صفويه هم ادامه پيدا کرد. بناها و مكان های به جای مانده از آن زمان؛ گواه محکمی بر اين ادعا است. در ضمن چون تاكستان بر سر راه تهران - اروپا قرار داشته، بيش تر شاهان قاجار نيز به اين شهر آمده و مدتی در آن مانده يا از آن می گذشتند و بالطبع مورد توجه و تفقد آنان قرار می گرفته است. اين شهرستان هم اكنون يكي از معتبرترين شهرستان هاي استان قزوين است.
مشخصات جغرافيايي - تاکستان:
تاكستان در باختر استان قزوين قرار گرفته و مركز آن شهر تاكستان است. از نظرجغرافيايی در 49 درجه و 42 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 04 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1265 متری از سطح دريا واقع شده است. اين شهرستان در ناحيه جنوب باختری شهرستان قزوين واقع شده و از باختر به استان زنجان، از جنوب به شهرستان بويين زهرا و از شمال و شمال خاوری به شهرستان قزوين محدود می شود. شهرستان تاكستان از شهرها و روستاهاي متعدد تشكيل شده است و شهر تاكستان از دو بخش قديم و جديد پديد آمده که بخش قديم شهر درناحيه جنوبی واقع شده و بخش جديد شهر, بيش تر به سوی شمال گسترش يافته است. فاصله تاكستان تا قزوين حدود چهل كيلومتر و از طريق جاده آسفالته و بزرگ راه تهران- زنجان به آن متصل است. عوامل اقتصادی از جمله آب و هوای مناسب، حاصل خيزی خاك و دست رسی به آب مورد نياز برای كشاورزی سبب گسترش و توسعه منطقه تاكستان شده است. جمعيت شهرستان تاكستان 159609 نفر برآورد شده است كه از اين تعداد 54192 نفر در مركز شهرستان زندگي مي كنند. راه ها و مسيرهای ارتباطي شهرستان تاكستان عبارتند از:
1- بزرگ راه تهران - زنجان كه از قزوين و تاكستان نيز عبور می كند.
2- راه اصلی آسفالته تهران - زنجان كه از تاكستان می گذرد.
3- راه های فرعی مختلف كه به شهرستان های هم جوار مرتبط می شود.
4- جاده ترانزيت تهران - اروپا كه از شهرستان تاكستان عبور می كند.
اماکن مذهبی - تاکستان:
امامزاده صالح و امامزاده سليمان - تاكستان: اين آرامگاه‌ها در انتهاي روستاي نهاوند تاكستان قرار دارد. اين دوبقعه در نزديكي يكديگر قرار دارند و يك اتاق مستطيل ، آن دو را به هم متصل مي‌كند. طرح بناي هر دو امامزاده مدور است. هر دو بنا سردابي دارند كه مزار اصلي امامزاده‌ها است. بناي امامزاده صالح داراي قدمت بيشتر وكمي بزرگتر از بناي امامزاده سليمان است. دو بناي مزبور، با توجه به وضع سرداب‌ها ، به آثار قرن ششم هجري قمري شباهت دارند. آجر كاري اين بنا ، با وجود سادگي ، از يك شيوه تكامل يافته معماري بهره‌مند است.
آثار تاریخی - تاکستان:
تپه داکان - تاکستان: اين تپه در جنوب جاده تاكستان - همدان ، در روستاي داكان دو دانگه قرار دارد. سفالينه‌هاي بدست آمده از تپه ، نشان مي‌دهد كه آثار آن به دوران پيش از تاريخ مربوط است.
تپه خندو – تاکستان: از اين تپه كه در جنوب شرقي تاكستان واقع شده آثار بسيار جالبي از تزئينات گچبري دوره ساساني بدست آمده است.
تپه الوند - تاکستان: اين تپه در جنوب شرقي قريه الوند قزوين قرار دارد. بر روي سطح آن تكه سفال‌هايي از دوره صفوي پراكنده است. در اين محل ، تعدادي سنگ قبر از جنس مرمر با نقش و نگارهاي جالب و با نوشته‌هايي مربوط به دوره صفويه وجود دارد.
قلعه دختر (قزقلعه) – تاكستان: اين قلعه بر بالاي كوهي در نزديكي روستاي آبك لو واقع شده است. بناي قلعه ازسه طرف به پرتگاههاي پر شيب منتهي مي‌شود و از طرف جنوب راه دارد. مصالح بناي قلعه بيشتر از آجر است و احتمالاً از آثار دوره ساساني يا آل‌بويه است.
حمام شاه عباسي - تاكستان: اين حمام دوره صفوي در شهر تاكستان قرار دارد و از سه قسمت رخت كني ، گرمخانه و خزانه تشكيل شده است. گرمخانه طرحي هشت ضلعي دارد كه در چهار طرف آن چهار شاه‌نشين براي شستشو ساخته شده است. در وسط گرمخانه نيز يك حوض بزرگ سنگي هشت ضلعي كار گذاشته شده است.
جغرافیای طبیعی - تاکستان:
چشمه آبگرم آوج - تاكستان: اين چشمه از مهم‌ترين چشمه‌هاي آبگرم استان قزوين به شمار مي‌رود و هر ساله هزاران نفر براي استفاده از خواص درماني آب آن ، به اين محل مسافرت مي‌كنند. بعد از زمين لرزه خرداد 1369 خورشيدي مقدار آب و دماي آب اين چشمه بطور چشمگيري افزايش يافته است.
