لارستان:

شهرستان‌ لار تا تهران‌ 1324 كيلومتر فاصله‌ دارد و جنوب‌ شرقي‌ترين‌ شهرستان‌ فارس‌ بشمار مي‌رود. اين‌ شهرستان‌ در دشت‌ واقع‌ شده‌ و آب‌ و هواي‌ آن بسيار‌ گرم‌ است‌. اين‌ سرزمين‌ در زمان‌ ساسانيان‌ با احداث ‌آتشكده‌اي‌ مورد توجه بوده است‌ و از اواخر قرن‌ هشتم‌ هجري قمري مركز ضرب‌ سكه‌ بوده ،‌ سكه‌ دار (لاربن‌) در سواحل‌ خليج‌ فارس‌ و هند رواج‌ داشت‌. 

آثار به جا مانده و نوشته‌‌هاي جهانگردان به همراه سبک معماری و نوع مصالح بنای اژدها پيکر واقع در ارتفاعات شمال باختری و باختر لار نشان می دهد که حداقل از دوران ساسانی سکونت در اين ناحيه وجود داشته است. مهم ترين عامل در شكل گيری شهر لار عامل دفاعی بوده که جهت حفاظت از راه های تجاری انجام شده است و بر همين مبنا می‌توان گفت که مهم‌ترين عامل در شكل‌گيری اين شهر عامل اقتصادی بوده که اين مساله طی سال های بعد هم‌چنان به عنوان مهم ترين عامل در ابقای شهر يا ركود و رونق آن مطرح بوده است. مهم ترين صنايع دستی منطقه لارستان، كوزه گری است. حلوا پزی نيز در مركز اين شهرستان رواج دارد و از صنايع دستی منطقه به شمار می آيد. رودخانه های متعدد و پرآب به همراه منطقه حفاظت شده هرمود لار که يكی از مناطق بی نظير و قابل توجه گردشگاهی و پژوهشی استان فارس است، از مهم ترين جاذبه های طبيعی شهرستان لارستان به شمار می آيند. بناهای‌تاريخی شهرستان لارستان بخش ديگری از مکان‌های ديدنی اين شهرستان را تشکيل می‌دهند. بنای دهن شير که يكی از بناهای زيبا و قديمی لارستان است، باغ نشاط که در شمال خاوری شهر لار قرار گرفته و يکی از آثار تاريخی قديم لارستان است و بازار قيصريه‌لار که در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده، به همراه چندين اثر تاريخی، فرهنگی و باستانی از ديدنی های شهرستان لارستان به شمار می آيند.

مکان های دیدنی و تاریخی - لارستان:

رودخانه های متعدد و پرآب به همراه منطقه حفاظت شده هرمود لارستان که يكی از مناطق بی نظير و قابل توجه گردشگاهی و پژوهشی استان فارس است، از مهم ترين جاذبه های طبيعی شهرستان لارستان به شمار می‌آيند. بناهای تاريخی شهرستان لارستان بخش ديگری از مکان های ديدنی اين شهرستان را تشکيل می دهند. بنای دهن شير که يكی از بناهای زيبا و قديمی لارستان است، باغ نشاط که در شمال خاوری شهر لارستان قرار گرفته و يکی از آثار تاريخی قديم لارستان است و بازار قيصريه لارستان که در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده، به همراه چندين‌اثرتاريخی،فرهنگی و باستانی از ديدنی‌های شهرستان لارستان به شمار می آيند.  

صنايع و معادن - لارستان:

در شهرستان لارستان برخی صنايع كارخانه‌ای در ارتباط با بخش كشاورزی و توليد سنگ های ساختمانی موجود است. عمده‌ترين معادن اين شهرستان معادن سنگ های ساختمانی، سنگ گچ و آهک تشكيل مي‌دهد كه بهره برداری می‌شود.  

کشاورزی و دام داری - لارستان:

اساس اقتصاد شهرستان لارستان بيش تر بر كشاورزی استوار است. منابع آب جهت آبياری زمين های زراعی، چاه‌های معمولی، عميق و كاريز است و از عمده ترين فرآورده‌های كشاورزی لارستان پنبه، گندم، جو، تنباكو، كنجد، خرما، و مركبات را می توان نام برد. دام داری در اين شهرستان بيش تر به روش سنتی انجام می گيرد و فرآورده های لبنی و دامی از جمله توليدات اين شهرستان به شمار مي‌آيند. در شهرستان لارستان كشاورزی و دام پروری عمده‌ترين راه گذران زندگی مردم است. برخی از افراد نيز در بخش صنعت و خدمات مشغول هستند. به سبب رونق صنايع دستی داد و ستد و بازرگانی نيز از رونق برخوردار است. عمده صادرات اين شهرستان را گندم، جو، تنباكو، خرما و مركبات تشكيل می دهند.  

مشخصات جغرافيايي - لارستان:

مركز شهرستان لارستان در طول جغرافيايی 54 درجه و 20 دقيقه و عرض جغرافيايی 27 درجه و 41 دقيقه و بلندی 800 متری از سطح دريا واقع است. شهرستان لارستان از شمال و شمال باختر به شهرستان های زرين‌دشت، جهرم و قيروكارزين، از خاور و جنوب به استان هرمزگان، و از باختر به شهرستان لامرد محدود می شود. اين شهرستان از آب و هوای نسبتا گرم و خشكی برخوردار است. مسيرهاي ارتباطي و دسترسي به اين منطقه را راه آسفالته لارستان - شيراز به طول 358 كيلومتر و جاده لارستان - بندر لنگه به طول 275 كيلومتر تشكيل مي دهن جمعيت شهرستان لارستان در سرشماری سال 1375 برابر با 236094 نفر برآورد گرديد. مردم اين منطقه آريايی نژاد هستند و به زبان فارسی با گويش محلی و تركی قشقايی سخن می گويند. اهالی شهرستان لارستان مسلمان و شيعه مذهب هستند. 

وجه تسميه و پيشينه تاريخي - لارستان:

سرزمين لارستان از زمان ساسانيان با احداث آتشكده ای مورد توجه بود. بنای شهر لارستان را عده ای به گرگين از پهلوانان شاهنامه و عده ای ديگر به بلاش پسر فيروز نسبت می‌دهند. برخی‌ها نيز وجه تسميه اين شهر را به «لارستان» كه اسب پسر گرگين بوده است منسوب می كنند. از اواخر قرن هشتم، لارستان مركز ضرب سكه بود و سكه آن به نام «لارستانبن» در سواحل خليج فارس و هند رواج داشت. در سال 799 هـ . ق سربازان محمد سلطان نوه امير تيمور، لارستان، جهرم و نواحی شرقی فارس را تاراج كردند. ميرزا اعلاء الملک مشهور به شاه ابراهيم خان - آخرين شاهزاده لارستان - كه دعوی استقلال داشت، در سال 1010 هـ . ق توسط الله وردی خان حاكم فارس سركوب شد. الله وردی خان او را نزد شاه عباس اول كه در اين زمان در بلخ اقامت داشت، فرستاد و در همان محل در گذشت.  

آثار تاریخی - لار:

نقش برجسته عهد عيلام - روستاي سه تلو – لار: در كوهستان‌ سراوان‌ بر فراز تپه‌اي‌ كه‌ در دامنه‌ كوهستان‌ و بر بالاي ‌رودخانه‌ واقع‌ شده‌ است ‌، نقوشي‌ از دوران‌ عيلاميان‌ وجود دارد كه‌ مشتمل‌ بر تصوير دو رب‌النوع‌ يكي‌ بصورت‌ مرد و ديگري‌ بصورت‌ زن‌ است‌. مرد بر روي‌ تختي‌ كه‌ يك‌ مار بر روي‌ آن‌ حلقه‌ زده ‌، نشسته‌ و سر مار را در دست‌ گرفته‌ است‌. وي‌ با دست‌ راست‌ خود جامي‌ از آب‌ زندگي‌ را بسوي‌ فردي‌ مي‌برد كه‌ در كنار او نشسته‌ است‌. هريك‌ از دو تصوير رب‌النوع‌هاي‌ مرد و زن‌ ، دوشاخ‌ بر سر دارند. سه‌ نفر در سمت‌ راست‌ آنها يا در مقابل‌ و دو نفردر سمت‌ چپ‌ يا پشت‌ سر ايشان‌ با لباس‌هاي‌ بلند ايستاده‌اند. 27 نفر هم‌ در مقابل‌ آنها با جامه‌هاي‌ نسبتاً كوتاه‌ دست‌ به‌ سينه‌ ايستاده‌اند.

بازار قيصريه – لار: اين‌ بازار كه‌ در شهر قديم‌ لار قرار دارد ، در زمان‌ شاه‌ عباس‌ صفوي‌ ساخته‌ شده‌ است‌. اين‌ بازار درشمار آثار ميراث‌ فرهنگي‌ به‌ ثبت‌ رسيده‌ است‌. اين‌ بنا ، بوسيله‌ فتحعلي‌خان‌ گراشي‌ در سال‌ 1310 هجري قمري‌ مرمت ‌شد و در سال‌هاي‌ اخير نيز اداره‌ ميراث‌ فرهنگي‌ آنرا تعمير كرده‌ است.

قلعه چرو – لار: اين‌ قلعه‌ يكي‌ از قلاع‌ معروف‌ پيروان‌ حسن‌ صباح‌ (اسماعيليان‌) بوده‌ كه‌ در 15 كيلومتري‌ غرب درياچه‌ برم‌ شور بر فراز كوه‌ چرو قرار گرفته‌ است‌. قدمت‌ تاريخي‌ اين‌ اثر به‌ قرن‌ پنجم‌ هجري‌ قمري مي‌رسد.

قلعه اژدها پيكر – لار: اين‌ قلعه‌ بر روي‌ يك‌ سطح‌ مرتفع‌ در غرب‌ شهر لار قرار گرفته‌ است‌. قلعه‌ اژدها پيكر ازسه ‌بخش‌ ديوار سنگي‌ محاطي ‌، قلعه‌ بالايي‌ و مياني‌ تشكيل‌ شده‌ است‌ و قدمت‌ آن‌ به‌ دوره‌ پيش‌ از اسلام‌ مي‌رسد. قلعه‌ تا يك‌ قرن‌ پيش‌ مسكوني‌ بود و در زمان‌ سلطنت‌ رضاشاه‌ بمباران‌ شد. از بقاياي‌ برجاي‌ مانده‌ آن‌ مي‌توان‌ به قلعه‌ بالايي‌ و بناي‌ مشهور به‌ قبر مادر نادر شاه‌ اشاره‌ كرد.

قلعه قدمگاه – لار: اين‌ قلعه‌ در شمال‌ غربي‌ شهر قديم‌ لار واقع‌ شده‌ و روي‌ محوطه‌ وسيع‌ و مرتفعي‌ كه‌ از سه ‌طرف‌ شيبي‌ تند دارد ، قرار گرفته‌ است‌. قدمت‌ قلعه‌ به‌ دوره‌ پيش‌ از اسلام‌ منسوب‌ است‌. اين‌ قلعه‌ بمنظور ايجاد يك‌ پوشش‌ دفاعي‌ براي‌ شهر طراحي‌ شده‌ بود. در زمان‌ تسلط‌ صفويان‌ بر لارستان‌ ، اين‌ قلعه‌ منهدم‌ شد و هم‌ اكنون‌ مي‌توان‌ از بقاياي‌ برجاي‌ مانده‌ آن‌ ، به‌ ديواره‌ شمال‌ و دو برج‌ آن‌ اشاره‌ كرد.

پل عباسي - لار : اين‌ پل‌ در عهد صفويه‌ در شرق‌ رودخانه‌ شور ساخته‌ شده‌ و احتمالاً هفت‌ ستون‌ داشته‌ كه‌ بيشتر آنها هنوز هم‌ باقي‌ مانده‌اند. اين‌ پل‌ چندين‌ بار تعمير اساسي‌ شده‌ است.

آب انبار سيد جعفري – لار: اين‌ آب‌انبار با گنبدي‌ جالب‌ يكي‌ از قديمي‌ترين‌ آب‌انبارهاي‌ لار است‌. قطر تاق‌ آن‌ 14متر و ارتفاع‌ آن‌ 10 متر است‌. عمق‌ منبع‌ آب‌ آن‌ 20 متر است‌ و آب‌ آن‌ از طريق‌ شبكه‌ آبرساني‌ عصر صفويه‌ تأمين‌ مي‌شده‌ است.

جغرافیای طبیعی - لار:

منطقه حفاظت شده لار – لار: اين‌ منطقه‌ كه‌ در شرق‌ لارستان‌ و در مركز مشترك‌ استان‌ فارس‌ و هرمزگان‌ قرارگرفته‌ در حدود 151284 هكتار وسعت‌ دارد. اين‌ منطقه‌ ، از نظر برخورداري‌ از گونه‌هاي‌ گياهي‌ و جانوري‌ خاص‌ مناطق‌ گرمسيري‌ و قوچ‌ لارستان‌ ، يكي‌ از مناطق‌ بي‌نظير و قابل‌ توجه‌ گردشگاهي‌ و پژوهشي‌ است‌.

رودخانه شور - لار : اين‌ رودخانه‌ از بهم‌ پيوستن‌ چند نهر كه‌ از كوههاي‌ سياه‌ ، ملك‌ تير و جم‌ سرچشمه‌ مي‌گيرند ، تشكيل‌ مي‌شود. رود شور لار پس‌ از جذب‌ زهكش‌ دشت‌هاي‌ لار و علي‌آباد و دريافت‌ آب‌ چند چشمه‌ ديگر، ازشهرستان‌ لار خارج‌ مي‌شود.