شميرانات:

اين‌ شهرستان‌ در شمال تهران واقع‌ شده‌ و آثار سياحتي‌ و زيارتي‌ متعددي‌ دارد كه‌ از آن‌ جمله‌ مي‌توان ‌ييلاقات‌ دامنه‌هاي‌ البرز و به‌ بقعه‌ امامزاده‌ قاسم‌ ، از آثار قرن‌ دهم‌ هجري‌ اشاره‌ كرد.

شميرانات يكی از شهرستان های استان تهران است که در ناحیه شمال استان قرار گرفته و پیچیدگی عجیبی با شهرستان تهران دارد. شميرانات به واسطه ی نزديکی به تهران و داشتن آب و هوای شادی بخش و دل پذير همواره جاذب جمعيت بوده و دارای مکان های ديدنی و آثار تاريخی قابل توجهی است. شهرستان شميرانات به دليل نزديک بودن به شهر تهران و داشتن هوای دل پذير و معتدل كوهستانی (ييلاقی) در تابستان ها پذيرای تعداد زيادی از پايتخت نشينان است. پيست های اسکی، کوه های توچال، دره های توچال،، آبشارهای کوچک و بزرگ، چون: آبشار دوقلو، رودخانه های پرآب و خروشان در دامنه کوه های سر به فلک کشيده و درياچه های زيبايی چون درياچه سد لتيان بخشی از جاذبه های طبيعی منطقه است که در کنار آثار متعدد تاريخی و موزه های متعدد پذيرای گردشگران زيادی است. مکان های متعدد تاريخی چون: کاخ های سلطنتی، گورستان های قديمی، امام زاده های مقدس و موزه های تاريخی در کنار طبيعت زيبا و فرح بخش منطقه، بازدید کنندگان از این ناحیه را به وجد می آورند. آب كشاورزی این منطقه از رودخانه ها و چشمه سارها تامين می شود و محصولات كشاورزی آن را گندم، جو و تره بار تشکیل می دهد. باغ داری نیز در سطح بسیار وسيعی جريان يافته و شامل پرورش انواع درختان ميوه از قبيل سيب، گلابی، آلبالو، گيلاس، زردآلو، خرمالو، ‌توت و غيره می شود.

مکان های دیدنی و تاریخی - شمیرانات:

منطقه شميرانات به واسطه نزديکی به تهران و داشتن آب و هوای فرح بخش و دل پذير همواره جاذب جمعيت بوده و دارای مکان های ديدنی و آثار تاريخی زيادی است. پيست های اسکی، کوه های توچال و دره های آن، آبشارهای کوچک و بزرگ منطقه چون آبشار دوقلو، رودخانه های پرآب و خروشان در دامنه کوه های سر به فلک کشيده و درياچه های زيبايی چون درياچه سد لتيان، از جاذبه های طبيعی منطقه است که در کنار آثار متعدد تاريخی شهرستان شميران پذيرای گردشگران زيادی است. مکان های متعدد تاريخی چون کاخ های سلطنتی، گورستان های قديمی، امام زاده های مقدس و موزه های تاريخی در کنار طبيعت زيبا و فرح بخش، گردشگران این منطقه را راضی از بازدید خود بدرقه خواهند کرد. 

صنايع و معادن - شمیرانات:

صنايع شهرستان شمیران شامل صنايع مواد غذايی، ريسندگی وبافندگی، پوشاک و صنايع الکترونيکی می شوند.
معادن فعال اين شهرستان عبارتند از:
الف: بخش مركزی ـ سنگ سبز بدل آباد و دركه واقع در 3 كيلومتری شمال باختری اوين وباختر دركه.
ب:‌ بخش لواسانات
- مارن رسی در سبو بزرگ (محدوده گلندوک)
- سنگ تراس جاجرود (سنگ آهک مازنی) واقع در كوه جاجرود كه بوسيله شركت سيمان ری مورد استخراج و بهره برداری قرار می گيرد.
- سنگ لاشه ساختمانی جاده لشگرک به افچه و لواسان.
- سنگ گچ واقع در 5 و 7 كيلومتری شمال گلندوک و اطراف روستای كند بالا و پايين.
- معدن سنگ باغ كمش.
پ: بخش رودبار قصران
- معدن ذغال سنگ دريوک 18 كيلومتری شمال خاوری فشم.
- معدن ذغال سنگ خاتون بارگاه 20 كيلومتری شمال خاوری فشم (انتهای راه فشم ـ گرمابدر)
- سنگ گچ آهار در راه اوشان به روستای آهار.
- معدن سنگ لاشه ساختمانی جيرود 11 كيلومتری شمال باختری فشم (جاده فشم به شمشک) هم چنين يک معدن فسفات دراطراف روستای زايگان 9 كيلومتری شمال خاوری فشم شناسايی و كشف شده ولی تا كنون مورد استخراج و بهره برداری قرار نگرفته است. 

کشاورزی و دام داری - شمیرانات: 

آب كشاورزی از رودخانه ها و چشمه سارها تامين می شود و محصولات كشاورزی آن عبارتند از: گندم، جو و تره بار. باغ داری در سطح وسيع تری جريان يافته و شامل پرورش انواع درختان ميوه از قبيل سيب، گلابی، آلبالو، گيلاس، زردآلو، خرمالو، ‌توت و غيره می شود. دام داری نيز در اين شهرستان رونق داشته و علاوه بر گوسفند داری شامل پرورش طيور و زنبور عسل نيز می شود كه فرآورده های آن از جمله صادرات اين شهرستان به شمار می روند. هم چنين مراتع و چراگاه های متعددی كه دارای پوشش گياهی غنی هستند در بخش های لواسانات و رودبار قصران وجود دارد كه علاوه بر دام داران محلی در دو فصل بهار و تابستان مورد استفاده دام داران متحرک و نيمه متحرک از شهرستان های ديگر نيز قرار می گيرد. 

وجه تسميه و پيشينه تاريخي - شمیرانات:

شمیرانات از مناطق خوش آب و هوا و ییلاقی اطراف تهران به شمار می آمده و به همین لحاظ همواره مورد توجه امرا و سلاطین وقت بوده است. در دوره قاجاریه که شهر تهران به پایتختی انتخاب شد، منطقه ی شمیران به ییلاق و استراحت گاه شاهان قاجار و ثروتمندان شهر تبدیل شد و هر یک قصری در این منطقه برای خود ساخته و باغی آباد کردند. این منطقه در دوره ی پهلوی نیز بسیار مورد توجه حاکمان وقت بود و به همین سبب در این شهرستان کاخ ها و باغ های بسیار زیبایی وجود دارند که امروزه برخی از آن ها به عنوان موزه مورد بازدید عامه ی مردم قرار می گیرند. 

مشخصات جغرافيايي - شمیرانات:

شهرستان شمیرانات که در شمال استان تهران واقع شده؛ از شمال به شهرستان های نور و آمل، از خاور به شهرستان دماوند، از جنوب به تهران و شهرستان ورامين، از جنوب باختری به بخش كن و از باختر به شهرستان كرج محدود می شود. شهرستان شميرانات كه مركز آن شهر تجريش است، از 3 بخش مركزی، لواسانات و رود بار قصران تشكيل شده است. تجريش از نظر جغرافيايی در 51 درجه و 26 دقيقه درازای خاوری و 35 درجه و 49 دقيقه پهنای شمالی و بلندی 1500 متری از سطح دريا واقع شده است. مهم ترين رودخانه ی این منطقه؛ رودخانه ی جاجرود است و آب و هوای شهرستان شميرانات به علت موقعيت كوهستانی سرد و خشک است. تقريبا تمام راه هايی كه در تهران آورده شده، به لحاظ پيوستگی زياد شهرستان شميرانات با شهرستان تهران شامل حال اين شهرستان نيز می شود. علاوه بر راه های تهران، راه های فرعی كه شهرهای مختلف اين شهرستان را به هم پيوند می دهد نيز موجود است. 

آثار تاریخی - شمیرانات:

عمارت باغ فردوس(تجريش) - شميرانات: اين‌ عمارت‌ توسط‌ حاج‌ ميرزا آقاسي‌ در زمان‌ محمد شاه‌ قاجار بنا شد و به‌ سبب‌ زيبايي‌ و سرسبزي‌ به‌ باغ‌ فردوس‌ معروف‌ شد. وسعت‌ باغ‌ فردوس‌ حدود 20 هزار و مساحت‌ بناي‌ آن‌ هزار مترمربع‌ و در سه‌ طبقه‌ ساخته‌ شده‌ است‌. روي‌ ديوارهاي‌ جانبي‌ و دهانه‌ در جنوبي‌ تزئينات‌ گچي‌ زيبايي‌ ديده‌ مي‌شود. بام‌ عمارت‌ شيرواني‌ و درها و پنجره‌ها تماماً از چوب‌ و شيشه‌هاي‌ رنگي‌ ساخته‌ شده‌اند.

جغرافیای طبیعی - شمیرانات:

آبشار دوقلو - شميرانات: اين‌ آبشار در ارتفاع‌ 2700 متري ‌، در زير پناه‌گاه‌ شيرپلا قرار گرفته‌ و يكي‌ از زيباترين ‌آبشارهاي‌ ناحيه‌ شميرانات است‌. پيرامون‌ اين‌ آبشار محل‌ مناسبي‌ براي‌ رفع‌ خستگي‌ كوه‌ نورداني‌ است‌ كه‌ به ارتفاعات‌ صعود مي‌كنند.

پارك جنگلي لويزان - شميرانات: اين‌ پارك‌ با 1100 هكتار وسعت‌ در شمال‌ شرقي تهران قرار دارد. پارك‌ لويزان‌ از گردش ‌گاه‌هاي‌ بزرگ‌ استان‌ تهران‌ است‌.

پيست شمشك  - شميرانات: اين‌ پيست‌ با 3000 متر طول‌ و 3600 متر ارتفاع‌ از سطح‌ دريا ، در 58 كيلومتري‌ شمال‌ شرق تهران‌ قرار دارد و زمان‌ مناسب‌ اسكي‌ در آن ‌، اوايل‌ دي‌ تا ارديبهشت‌ ماه‌ است‌. اين‌ پيست‌ دو اقامت‌گاه‌ نيز دارد.

قله توچال – شميرانات:  دامنه‌ جنوبي‌ البرز كه‌ به‌ كوهستان‌ توچال‌ شهرت‌ دارد ، ميعادگاه‌ اصلي‌ كوه‌نوردان‌ وورزش‌كاران‌ تهران است‌. پناه‌گاه‌هاي‌ آن‌ از شرق‌ به‌ غرب‌ عبارت‌ است‌ از كلك‌چال ‌، شروين ‌، شيرپلا ، توچال‌ ، اسپيد كمر و پلنگ‌چال‌ و قله‌ كلك‌چال‌ كه‌ 3350 متر ارتفاع‌ دارد از مسيرهاي‌ جمشيديه‌ ، گلاب‌دره‌ ، باغ‌ افشار ودره‌ وزباد امكان‌ صعود دارد. پناه‌گاه‌ نسبتاً مجهز شيرپلا اقامت‌ شبانه‌ را ممكن‌ مي‌سازد و پس‌ از آن‌ تا قله‌ توچال ‌سه‌ ساعت‌ راه‌ است‌. اين‌ پناه‌گاه‌ داراي‌ 150 تخت ‌، ناهارخوري ‌، بوفه ‌، آب‌ لوله‌كشي‌ و برق‌ دارد. مسير پناه‌گاه‌پلنگ‌ چال‌ از طريق‌ دركه‌ است‌ و مدت‌ زمان‌ صعود به‌ آن‌ در تابستان‌ حدود پنج‌ ساعت‌ است‌. اين‌ پناه‌گاه‌ 70 تخت‌ دارد.

اوشان - فشم – شميرانات: اين‌ دو ناحيه‌ به‌ ترتيب‌ در 30 و 35 كيلومتري‌ شمال‌ شرق‌ تهران‌ قرار دارند و هواي‌ آن‌ در بهار وتابستان‌ معتدل‌ است‌. روستاهاي‌ آهار، شكراب‌ ، لالون ‌، زايگون ‌، گرماب‌ دره‌ و ميگون‌ در حوالي‌ آن ‌، از نواحي ‌تفريحي‌ بشمار مي‌آيند.