کلیبر:
کليبر:
کلیبر یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شمال شرقی این استان واقع شده است. اين شهرستان در ۱۴۸ کيلومتري شمال شرقي تبريز و در ۴۵ کيلومتري اهر قرار گرفته است. اين منطقه تحت تاثير آب و هواي مازندراني است و اغلب اوقات کوهستان هاي مرتفع آن را، مه غليظي مي پوشاند. سراسر منطقه کليبر را کوهستان هاي جنگلي و مراتع و چمنزارها پوشانيده اند و رودخانه ارس از شمال آن مي گذرد. اين شهرستان از نظر كشاورزی و باغ داری وضع خوب و پر رونقی داشته و كشت در آن به صورت آبی و ديمی است. سراسر منطقه ی كليبر را كوهستان ها و جنگل های تنک و انبوه پوشانيده و جلوه ی زیبایی به نمایش گذاشته است. پيشينه تاريخي اين منطقه با تاريخ منطقه ارسباران پيوند خورده و به لحاظ اقتصادي و سياسي نيز تحت تاثير اهر قرار دارد. دره ی پيغام و مناطق حفاظت شده ی اين شهرستان به همراه بناهای تاريخی مانند قلعه بابک، قلعه پيغام، بقعه ها، قلعه های قديمی، برج ها، پل ها، تپه های باستانی، مناطق تاريخی و عمارت های قديمی از جمله ساختمان تاريخی طومانيانس از جاذبه های تاريخی و مکان های ديدنی منطقه محسوب می شوند.
قلعه معروف بابک (قلعه جمهور) بر فراز کوهستاني به نام قيزقلعه سي در ارتفاع ۲۶۰۰ متري غرب کليبر قرار گرفته است.
روستاي اشتبين – کليبر: روستاي زيباي اشتبين از توابع شهرستان کليبر در نوار مرزي ايران و جمهوري آذربايجان واقع شده و از رود ارس ۱۴ کيلومتر فاصله دارد. اين روستاي کوهستاني آب و هواي مطلوب و معتدل دارد. اين روستا از نظر طبيعت و معماري روستايي ، بعد از روستاي کندوان در بين تمام روستاهاي استان شاخص است. نباتي شاعر معروف آذربايجاني در غزلي آن را به جنت تشبيه کرده است. اين روستا سابقه تاريخي کهني دارد و مردم آن به زبان تاتي نيز سخن مي گويند. چند کتيبه به خط ثلث مربوط به صفوي و نيز کتيبه مرمرين مربوط به آرامگاه شخصي به نام خواجه ملک کدخدا به تاريخ ۸۴۳ هجري قمري و کتيبه هاي تاريخدار ديگر از آثار تاريخي اين روستا است.
مکان های دیدنی و تاریخی - کلیبر:
سراسر منطقه كليبر را كوهستان ها و جنگل های تنک و انبوه پوشانيده است. دره پيغام و مناطق حفاظت شده اين شهرستان به همراه بناهای تاريخی مانند: قلعه بابک، قلعه پيغام، بقعه ها، قلعه های قديمی، برج ها، پل ها، تپه های باستانی، مناطق تاريخی وعمارت های قديمی از جمله ساختمان تاريخی طومانيانس از جاذبه های تاريخی و مکان های ديدنی منطقه به شمار می روند.
صنايع و معادن - کلیبر:
صنايع کليبر بیش تر كارگاهی و شامل توليد آسياب برقی و موتوری، موزاييک سازی، تانكر سازی، قندريزی، آهنگری، جوشكاری، كابينت سازی و كش بافی است.
کشاورزی و دام داری – کلیبر:
اين شهرستان از نظر كشاورزی و باغ داری وضع خوب و پر رونقی داشته و كشت در آن به صورت آبی و ديمی صورت می گیرد. فرآورده های كشاورزی در اين شهرستان عبارتند از: گندم، جو، نباتات علوفه ای، بنشن، تره بار و محصولات عمده باغات عبارتند از: سيب درختی، توت درختی، سماق، گيلاس، گردو، زغال اخته كه بیش تر جزو صادرات منطقه است. دام داری و دام پروری كه از مهم ترين رشته فعاليت های اقتصادی كليبر محسوب می شود از دير باز به علت موقعيت خاص منطقه و وجود مراتع سر سبز رونق فراوان داشته است. پرورش دام بيش تر شامل گاو، گوساله، گاوميش، گوسفند و اسب است كه توسط عشاير و روستایيان صورت می گيرد و دام و فرآورده های دامی جزو صادرات اين شهرستان محسوب می شوند. پرورش طيور به شيوه های صنعتی و سنتی شامل پرورش مرغ، غاز، بوقلمون و اردک است كه در حد خودكفايی توليد می شود.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي – کلیبر:
در روزگاران قديم اهر و كليبر از قصبات پيشكين( مشگين شهر ) بودند. حمدالله مستوفی در ذکر منطقه تومان پيشگين، درباره كليبر چنين می نويسد: «تومان پيشگين، در اين تومان هفت شهر است. پيشگين، خيار، انار، ارجاق، اهر، تكلفه، كلنبر( كليبر)». از نظر تاريخی، كليبر به خاطر وجود قلعه بابک كه روزگاری مركز قدرت بابک خرم دين بوده، دارای اهميت فوق العاده ای است.
مشخصات جغرافيايي - کلیبر:
کلیبر یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شمال شرقی این استان واقع شده است. شهرستان كليبر از جنوب با اهر از شمال با جمهوری آذربايجان از غرب با رود ارس و جمهوری ارمنستان و از شرق با استان اردبيل همسايه است. كليبر در بستر رود كليبر و در سرزمينی صخره ای واقع شده و تنها معبر كوهستانی ميان اهر و بخش های ساحلی رود ارس است. آب و هوای اين شهرستان نسبتا سرد و نيمه خشک است. كليبر در ۴۷ درجه و ۰۲ دقيقه درازای شرقی و ۳۸ درجه و ۵۲ دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۲۴۰ متری از سطح دريا واقع شده است. مسير راه كليبر – اهر به درازای تقريبی ۴۵ كيلومتر یکی از مسیرهای دسترسی به این منطقه است. راه های منشعب از مركز شهرستان عبارتنداز: جاده شوسه كليبر- مغان (اصلاندوز) و خمارلو به سمت شمال شرقی كه اين جاده تا سه راه اسكانلو به طول ۶۰ كيلومتر و تا خمارلو به درازای ۷۱ كيلومتر شوسه است.
آثار تاریخی - کلیبر:
پل خدا آفرين- کليبر: برروي رودخانه ارس در محل خدا آفرين دو پل قديمي احداث شده است. پل اولي با ۱۶۰متر طول به قرن ششم هجري قمري (دوره سلجوقيان) و پل دومي با ۱۲۰ متر طول به دوره صفوي منسوب است. مصالح ساختماني پل اولي سنگهاي قلوه ولاشه در پايه ها وآجردر ساختمان طاق هاست ومصالح پل دوم سنگ تراشيده با ملاط گچ وآهک است.
حمام کردشت- کليبر: اين حمام قديمي در جوار روستاي کردشت واقع شده واز نظر طراحي داخل ونقاشي هاي ديواري شايان توجه ويژه است. آب مصرفي حمام ازرودخانه ارس دريافت وپس از گرم شدن ازطريق سيستم گرمخانه به حوضچه هاي دروني انتقال مي يافت. قدمت اين حمام به بيش از دو قرن مي رسد و يکي از آثار تاريخي قابل توجه کناره هاي رود ارس محسوب ميشود. اين حمام در زيرزمين احداث شده و بام آن با اراضي پيرامون همسطح است.
قلعه بابک - کليبر: قلعه بابک (قلعه جمهور) يا دژ بذ در ۵ کيلومتري جنوب غربي کليبر بر فراز قلعه اي با ارتفاع ۲۶۰۰ متر از سطح دريا قرار دارد. اطراف قلعه را دره هايي فرا گرفته اند و قلعه تنها يک راه در رو دارد. از همين قلعه بود که بابک خرمدين ويارانش به مدت ۲۲ سال مبارزه با سپاهان عرب را رهبري کردند. آثاربه دست آمده نشان مي دهد که اين قلعه در قرن هاي ۶ و۷ هجري قمري مرکز حکومت منطقه بوده است. اين دوره با حکومت هاي اتابکان وهزار اسپيان در آذربايجان مقارن است . اين قلعه ازسوي سازمان ميراث فرهنگي استان مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته است.
قلعه کردشت - کليبر: اين قلعه در حاشيه رودخانه ارس درروستاي کردشت واقع شده و به دوره قاجار تعلق دارد. مهم ترين ويژگي اين قلعه حصار بلند وطولاني آن است که بر روي تپه هاي پي در پي احداث شده است.
قلعه پيغام - کليبر:در۱۳کيلومتري کليبر واقع شده و به دوره اشکانيان تعلق دارد. اين قلعه استحکامات جالب توجهي دارد ودر ۱۸کيلومتري قلعه بابک واقع شده است.
قلعه قهقهه - کليبر: اين قلعه در دهستان يافت از بخش هوراند بر فراز کوهي بلند واقع شده ودر دوره صفوي زنداي مخالفان سياسي بوده است. معماري اين قلعه بسيار جالب توجه است. اين قلعه از حصارهاي تو در تو ، اطاق ها ، برج ها ، زندان وساير قسمت ها تشکيل شده است.
برج قارلوجا- کليبر: اين برج در روستاي قارلوجا از توابع بخش خدا آفرين شهرستان کليبر در ساحل رود ارس واقع شده واز يادگارهاي دوره مغول است. اين برج به لحاظ قدمت و اهميت تاريخي در فهرست آثار تارخي به ثبت رسيده است.
جاذبه های طبیعی - کلیبر:
چشمه آب گرم موتالليق- کليبر: اين چشمه از مشهورترين آب معدني هاي منطقه ارسباران است که در روستاي آبيش احمد از توابع شهرستان کليبر واقع شده است. آب اين چشمه از گروه آب هاي بيکربنات سديک است و به دليل خاصيت درماني ، در بين مردم معروفيت خاصي دارد. آب اين چشمه با لوله کشي به حمام انتقال مي يابد و مورد استفاده استحمام قرار مي گيرد.
دره پيغام – کليبر: دره پيغام از شمال تا جنوب شهرستان کليبر گسترده شده و مسير رودخانه پيغام است. قلعه تاريخي پيغام در مجاورت اين دره قرار دارد. دسترسي مناسب ، سبزينگي کشتزارها و گستردگي مراتع و باغات ميوه زيبايي آن را دو چندان کرده است.
منطقه حفاظت شده سابگرايگرام داغ – کليبر: اين منطقه با وسعت ۷۲ هزار هکتار در کنارههاي رود ارس در شهرستان کليبر واقع شده و در شمار ذخيره گاه هاي بيوسفر از سوي يونسکو به ثبت رسيده که تنوع گياهي و بويژه جنگل هاي آن بسيار جالب توجه است.
